سربند کردی از آن دسته لوازم زینتی است که زنان کرد از آن برای آراستن خود استفاده میکنند و جزوی از پوشش آنها محسوب میشود .گروه‌های مختلف قومی که در نواحی مختلف ایران ساکن هستند، به‌لحاظ اقلیمی و جغرافیایی تحت‌تأثیر آب‌وهوا و وضعیت زیستی منطقه و مهم‌تر از همه متأثر از جنبه‌های اعتقادی و دینی خود، پوشش خاصی برای خود برمى‌گزیدند. از طریق پوشش است که مى‌توان به نوع معیشت و نحوه‌ى زندگی مردم مناطق مختلف ایران و میزان پای‌بندی آن‌ها به دین و آیین‌های اعتقادی پی برد. کردها با ترکیب خاص لباس‌های‌شان، به‌راحتی قابل تشخیص هستند. کردها طی قرون متمادی با لباس محلی خود پیوند عاطفی، عقیدتی و سنتی شدیدی برقرار کرده‌اند و علاقه‌ی زیادی به حفظ و نگه‌داری لباس سنتی خود که نشان‌گر هویت فرهنگی‌شان است، دارند. به‌طوری که در ابتدای حکومت پهلوی در زمان زمام‌داری رضاخان، هنگامی که مقرر شد تمام مردم ایران لباس واحدی بپوشند، کردها در مقابل این دستور مقاومت نشان داده، لباس خود را تغییر ندادند. البته در شهرهای بزرگ کردنشین مانند سنندج، برخی از جوانان، لباس محلی را فقط در مراسم و جشن‌های خاص می‌پوشند؛ اما در دیگر شهرها مانند سقز، بانه، مریوان و اورامان، غالباً تمامی زنان و مردان با لباس محلی در شهر دیده می‌شوند.

پوشش سر در سال های اخیر از همه سو مورد توجه و گاهی مورد هجمه قرار گرفته است. نگارنده در این مقاله تلاش دارد تا به پوشش سرزنان کرد ساکن ایران، در استان های آذربایجان و کردستان و کرمانشاه بپردازد. زنان این دیار کهن در گذشته نه چندان دور از کلاه هایخاصی استفاده می کردند اما امروزه بیشتر از روسری هایی که در اقصی نقاط کشور رایج است استفاده می شود و فقط بانوان سالمنداز سرپوش های سنتی استفاده می نمایند. سرپوش های ایشان در گذشته، عبارت بوده از کلاه و سربند که در اصطلاح محلی به آنکلاو [klaw] و سه روین [sarwin] گفته می شد..سر بندها ها دراین مناطق پیش از ورود پوشش نوین (نواع شال ها و روسری) یکی ازمعرف های قومیت های زنان مناطق مختلف کردستان به شمار می رفت. این پوشش های سنتی سر به دست خود زنان این مناطق دوخته و باتزئینات مختلف در مراسمات مورد استفاده قرار میگرفت. با ورود پوشش نوین گاها این سر پوش ها را روی آن مورد استفاده قرار می دهند وهمچنان جایگاه خاص خود را حفظ نموده و در مناسبت های مختلف استفاده می شود برای یررسی سر پوش های زنان کردستان به دلیل همهگیری ویروس کرونا نگارنده نتوانست از روش میدانی استفاده کند و ناچار از منابع چاپی و کتابخانه ای که البته دسترسی به منابع مورد نیازنیز بسیار دشوار بود مدد جست، اما شوق تحقیق و یادگیری مانع از به تحریر در آمدن این مقاله نگشت. یافته ها و نگاشته های این مقاله همگیاز کتب و مقالات معتبر فارسی و انگلیسی برگرفته شده و تماما مستند می باشند. 

دستمال زنان کرد پارچه است بسیار نازک و سه گوش که دارایی شرابه و تارهایی است. گاهی دارای پولک نیز هست و در مراسم عروسی کردی آن را به دست می گیرند.‌ کلاوه کلاهی است که زیره ای از جنس مقوا دارد و بر روی آن مخمل می کشند و آن را پولک های رنگین تزیین می کنند از این نوع کلاه برای نوزادان دختر تا دختر نوجوان و جوان و زنان تهیه می شود و برای تزیین و آذین بر سر می گذارند.

لباس مردان کردی

لباس های کردی محلی مردانه به نسبت لباس زنان ساده تر است اما این لباس ها نیز بسیار گران قیمت و از پارچه های نفیس برای دوخت آن استفاده می کنند. هر چند که لباس زنان کردی باعث تعریف و تمجید سیاحان شده است اما از نوع میراث فرهنگی لباس مردان کردی اصیل نباید غافل شد. این لباس دارای نوع ها و اجرای مختلفی که یک به یک آن را به شما معرفی می کنیم.‌

• لفکه سورانی یا سورانی و دستار

پارچه ای به رنگ سفید و همانند ساعدبند یا پابند است که بسیار فراخ و بلند و با زبانه‌ای مثلث شکل در انتهای آستین  قرار دارد. سورانی را در حالت عادی، روی آستین به صورت باز می‌بندند و در مواقع اضطراری و مانند جنگ در گذشته دو سر آن بهم گره زده می شده است.. از لفکه سورانی مردان کرد در مجالس عروسی نیز استفاده می کنند. که از اجزای تریینی لباس های محلی کردی نیز هست. دستار همان سربند است که مردان کرد برای جلوگیری از سرما در کوهستان به دور سرشان می بندند.

• شال و پشت بند

مردان کرد پارچه ای نخی و عموما با طرح های راه راه یا شطرنجی و مربع شکلی را مثلثی تا زده و سپس به شکل نواری یا هر شکل دیگری که بخواهند در می آورند و برای گرم نگه داشتن بدن به کمر می بندند. شال نام های مختلفی مانند پشت وین و پشت ینه دارد.

مردان کرد برای نگه داشتن اسلحه، خنجر و چاقو در کمر پارچه ای سه متری الی شش متری  به نام پشت تند را با پیچ و تاب های فراوان روی کمر می بستند. این پشت بند بسیار برای مردان کرد در گذشته با اهمیت بوده است.

منبع:ویکی رز